Dobieranie przyrządów do udrażniania dróg oddechowych, a przytomność poszkodowanego – „test ściskania”
Zanim zastosujemy rurkę UG (ustno-gardłową/Guedela), rurkę NG (nosowo-gardłową), urządzenia nadgłośniowe (maskę krtaniową-LMA, rurkę krtaniową-LT) lub inne przyrządy do udrażniania dróg oddechowych powinniśmy wykonać test ściskania, upewniający nas o stanie i skali nieprzytomności u danej osoby.
Jak dobrze wiadomo, przyrządowe zapewnianie drożności D.O. wiąże się z możliwością wystąpienia odruchów gardłowych/krtaniowych/tchawiczych oraz skurczu głośni, kaszlu lub wymiotów. Może to do reszty pokrzyżować nasze plany udrażniania dróg oddechowych czy doprowadzić do zachłyśnięcia się kwaśną treścią żołądkową przez poszkodowanego (zachłystowe zapalenie płuc, niedrożność na poziomie dolnych dróg oddechowych).
Test ściskania
Co zatem zrobić by nie dopasowywać przyrządu empirycznie, narażając siebie na niepowodzenie, a poszkodowanego na większe ryzyko zgonu?
Zanim dobierzesz sprzęt wykonaj test ściskania.
Polega on na uchwyceniu mięśnia czworobocznego grzbietu (tzw. „kaptur”) i ściśnięciu go (notabene jest to chyba najlepsze miejsce do sprawdzania reakcji poszkodowanego na ból np. podczas oceny ABCDE).
Należy obserwować reakcję osoby poszkodowanej:
I stopień. Płytko nieprzytomny:
- Wydaje głos lub jęczy
- Objaw strząsania (próbuję strząsnąć rękę ratownika)
- „Ucieka barkiem”
- Grymas bólu na twarzy
II stopień. Umiarkowanie nieprzytomny:
- Objaw strząsania
- „Ucieka barkiem”
- Grymas bólu na twarzy
III stopień. Średnio głęboko nieprzytomny:
- „Ucieka barkiem”
- Grymas bólu na twarzy
IV stopień. Głęboko nieprzytomny:
- Grymas bólu na twarzy
V stopień. Skrajnie głęboko nieprzytomny.
- Brak reakcji nawet na ból
Jak dostosować przyrządy w zależności od skali nieprzytomności poszkodowanego?
Rurka nosowo-gardłowa jest relatywnie najlepiej tolerowana (nawet u przytomnych!). Można stosować ją z powodzeniem u osób umiarkowanie nieprzytomnych (II stopień).
Rurka ustno-gardłowa powinna być zakładana u osób które mają osłabione odruchy gardłowe. Będą to zatem poszkodowani, którzy należą do grupy III, IV i V w „teście ściskania”.
Jeśli osoba na której wykonuje się test nie reaguje można być pewnym, że ma zniesione zarówno odruchy gardłowe jak i krtaniowe. Zatem LMA (maska krtaniowa) i LT (rurka krtaniowa) możemy zakładać osobom z grupy V, a nawet IV.
Należy pamiętać o poprawnej technice zakładania ww. przyrządów, używania żelu nawilżająco-znieczulającego i stosowanie się do wszystkich zasad dotyczących udrażniania dróg oddechowych (w tym toaleta D.O. czyli odsysanie ciał obcych/płynów z jamy ustnej i gardła) co ułatwi pracę i zniweluje ryzyko popełnienia błędu.
Jeśli poszkodowany nie toleruje UG (rurki ustno gardłowej), LMA (maski krtaniowej), bądź LT (rurki krtaniowej) należy bezzwłocznie wyciągnąć przyrząd z jamy ustnej i przystąpić do ręcznego udrażniania D.O. lub zastosować np. rurkę nosowo-gardłową, jeśli jest tolerowana.
